سیستم اعلام حریق

سیستم اعلام حریق

یک سیستم اعلام حریق مجموعه ای از تجهیزات اعلام حریق نظیر دتکتور دود، حرارت، شعله و گاز است که برای تشخیص علائم حریق و هشدار دادن از طریق آژیرها و فلاشرها استفاده می شود . طراحی، اجرا و استفاده درست از سیستم اعلام حریق ، میتواند جلوی بسیاری از خطرات جانی و مالی را بگیرد . اما شاید برای شما جالب باشد دانستن این مطلب که با توجه به اهمیت بالای سیستم های اعلان حریق در پروژه های صنعتی و ساختمانی ، اما متاسفانه بیش از 90 درصد پروژه های سیستم های اعلان حریقی که در کشور کار می شوند ، نهایت پس از چند ماه خاموش و بلا استفاده می شوند . همچنین امروزه از سیستم های اعلام حریق به طور گسترده در ساختمان ها و اماکن مسکونی و صنعتی استفاده می شود تا خسارت های ناشی از حریق را به حداقل برسانند و برای اطلاع دادن به ساکنین ساختمان در مواقع بروز حریق از این سیستم ها استفاده می شود تا حدالامکان از تلفات جانی جلوگیری شود.

 

الو برق پیمانکار تاسیسات الکتریکی در تبریز و شمالغرب : طراحی ، فروش و نصب انواع سیستم های اعلام حریق و نیز تعمیر و نگهداری و بازدید دوره ایی سیستم های اعلام حریق و …

 

 

 

امروزه روند توسعه و پیشرفت صنعت ساختمان به گونه ای است که می توان با استفاده بهینه از امکانات و تکنولوژی های موجود ، فضاها و ساختمان ها را در مقابل خطراتی از قبیل حریق، آتش سوزی، سرقت و … مقاوم ساخت . بدیهی است که با توجه به آمارهای موجود ، خسارت های مالی و جانی ایجاد شده در زمان حریق و آتش سوزی ، می توان دریافت که همواره پیشگیری بهتر از درمان است . لذا استفاده از سیستم های کشف و اعلام حریق نقش مهمی را در پیشگیری از بروز حریق و آتش سوزی و نیز حفاظت از جان و مال افراد را ایفا می کند.

 

 

سیستم های کشف و اعلام (اعلان) حریق که چندین دهه از طول عمر آن در جهان می‌گذرد توانسته به خوبی جایگاه مناسبی را در صنعت ساختمان و تکنولوژی های مربوط به آن بدست آورد به گونه ای که ما امروزه در استانداردهای متعدد معتبر خارجی BS 5839-1 و NFPA 72 ، داخلی ۱-۱۹۸۶۴ و همچنین مقررات ملی ساختمان مبحث سوم و سیزدهم کشورمان یا دستورالعمل های طراحی و اجرای سیستم های اعلام حریق شاهد تاکید لزوم استفاده این سیستم در ساختمان ها (بر اساس نوع کاربری و تعداد طبقات و …) هستیم.

حال می توان آگاهی به موقع از محل حریق و اطلاع رسانی سریع در هنگام آتش سوزی، کاهش زمان شناسایی و دسترسی به مکان حریق، تخلیه سریع و به موقع ساکنین، کنترل حریق و تاسیسات وابسته به آن را به عنوان محاسن استفاده سیستم کشف و اعلام حریق کارآمد نام برد.

 

انواع سیستم های اعلام حریق :

به طور کلی سیستم های اعلام حریق به ۲ نوع سیستم اعلام حریق متعارف Conventional و سیستم اعلام حریق آدرس پذیر Addressable تقسیم می شود.

 

سیستم اعلام حریق متعارف :

سیستم های متعارف از نوع قدیمی ترین سیستم های اعلان حریق است که علی رغم تغییرات کیفی اندک ، همچنان جهت تصرف هایی با شرایط خاص مورد استفاده قرار می گیرند . دراین سیستم چندین دتکتور و شستی که یک منطقه از ساختمان را پوشش می دهند در قالب یک مدار (زون) به هم پیوسته به تابلوی کنترل مرکزی متصل می شوند .

به همین سبب هر مدار نماینده یک منطقه (زون) است . نحوه هم بندی تجهیزات کشف و آشکارسازی (تشخیص) نسبت به تابلوی کنترل مرکزی به صورت شاخه ای و یا به عبارت دیگر شعاعی است . هر تابلوی کنترل مرکزی متعارف می تواند ۱۶،۱۲،۸،۴،۲ و یا مدارهای بیشتری را پشتیبانی کند.

۴ حالت سیستم اعلام حریق متعارف :

در شرایط عادی، دتکتورها (کاشف ها یا آشکارسازها) جریان بسیار کمی را از خود عبور می دهند (در حدود ۱۰۰ میکرو آمپر یا کمتر) . اما در صورت بروز شرایط حریق و آشکار سازی ، جریان عبوری از آنها بنا به نوع تابلوی کنترل مرکزی افزایش یافته و ممکن است تا ۵۰ میلی آمپر برسد .

با افزایش جریان ، ممکن است اختلاف پتانسیل کاهش یابد . درحالی که در حالت اتصال کوتاه ، اختلاف پتانسیل به صفر خواهد رسید که همین اختلاف ، تابلوی کنترل مرکزی را قادر می سازد تا بین حالت هشدار (اعلام) و اتصال کوتاه تمایز قائل شود . بطور کلی و صرف نظر از مقدار مشخص جریان، می توان ۴ حالتی که سیستم اعلام حریق متعارف در آن قرار می گیرد را بشرح ذیل خلاصه نمود :

• حالت عیب: جریان کم یا قطع جریان
• حالت عادی: جریان در محدوده ای مشخص
• حالت حریق: جریان زیاد
• حالت اتصال کوتاه: جریان زیاد غیر عادی

در داخل شستی ها نیز یک مقاومتی ۴۷۰ اهمی با سوییچ سری شده است که مقدار جریان را به هنگام بروز حالت هشدار محدود می کند . این مقاومت امکان می دهد تا تابلوی کنترل مرکزی بتواند بین شرایط هشدار و اتصال کوتاه تمایز قائل شود .

برای تشخیص قطع شدگی یا مدار باز آژیرها نیز ( که باید در هر سیستم حداقل دو مدار از آن ها وجود داشته باشد ) باید از مقاومت مناسب انتهای خط استفاده شود .

 

 

اجزای سیستم اعلام حریق متعارف :

در اغلب سیستم های متعارف ، مدار هشدار دهنده دیداری و شنیداری (آژیر و چراغ چشمک زن) از مدار کشف و تشخیص که مبنای تعیین مناطق هستند جداست . اما در گونه ای از سیستم های متعارف که به سیستم متعارف دو سیمه معروف است ، می توان آژیرها/چراغ چشمک زن ها (استروب ها) را نیز در مسیر دتکتورها و شستی ها قرار داد که در این صورت ، صرفه جویی قابل توجهی در مقدار لوله گذاری و سیم/کابل کشی به عمل خواهد آمد .

دتکتورهایی که در سیستم متعارف به کار گرفته می شوند دارای عملکردی رله گونه و دارای دو حالت عادی و هشدار هستند که حساسیت آن در کارخانه سازنده از پیش تنظیم شده است و نمی توان تغییری در آن به وجود آورد . در هر منطقه متعارف یا مدار انشعابی یک منطقه نباید بیش از ۴۰  آشکار ساز قرار گیرد (متناسب با جریان مصرفی هر دتکتور) . که این موضوع بر اساس مشخصات شرکت های سازنده محصول می تواند تغییر کند .

بطور خلاصه سیستم اعلام حریق متعارف سیستمی است که درآن اجزای میدانی مانند دتکتورهای دود ، حرارت ، دود و حرارت (ترکیبی) و شستی های اعلام حریق به صورت آنالوگ همگی به طور موازی به یک زوج سیم متصل می‌شوند و در صورتی که هر یک از اجزای میدان از حالت نرمال به حالت آلارم تغییر کند ، سیگنال جریان افزایش یافته و کنترل پنل مرکزی با توجه به این تغییر جریان و افزایش آن نسبت به حالت نرمال (Stand-By) به حالت آلارم تغییر وضعیت خواهد داد .

 

 

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر :

اصول کشف و تشخیص حریق در سیستم های آدرس پذیر مشابه سیستم های متعارف است ، بجز اینکه در اینگونه از سیستم ها ، هر یک از دتکتورها (دتکتورهای اتوماتیک) و یا شستی ها ، دارای آدرس منحصر به فردی هستند که از طریق آن تابلوی کنترل مرکزی (پنل مرکزی اعلام حریق) قادر به شناسایی و تعیین محل دقیق هر یک از آن ها است .

مدار کشف در اینگونه از سیستم ها به صورت حلقه ای (لوپ) است که از تابلوی کنترل مرکزی آغاز و به همان تابلو ختم می شود و کلیه تجهیزات کشف و اعلام در همین مدارهای حلقوی جای می گیرند . هر لوپ می تواند به تناسب تعداد تجهیزات و سطوح مورد حفاظت ، یک یا چند منطقه (زون) را شامل شود و هر تابلوی کنترل مرکزی آدرس پذیر نیز می تواند یک یا چند حلقه را پشتیبانی کند .

 

دتکتورهای سیستم آدرس پذیر :

دتکتورهای سیستم آدرس پذیر دارای قسمتی سوییچ گونه هستند که این سوییچ ها برای شناسایی آن ها توسط تابلوی کنترل مرکزی به کار می روند . به نظر می رسد در سیستم آدرس پذیر ، منطقه بندی اهمیت کمتری در مقایسه با سیستم اعلان حریق متعارف دارد ، زیرا شناسایی دتکتورها از طریق شناسه اختصاصی (آدرس) و لوپ آن ها امکان پذیر است ، اما گستردن حلقه (لوپ) تشخیص بر بستر مناطق مختلف ، می تواند به کشف محل وقوع ، سرعت بیشتری دهد . بنابراین در این گونه سیستم ها نیز اگرچه مناطق در قالب مدار مطرح نیستند ، اما با توجه به همان معیارهای تعیین منطقه حریق ، به صورت مجازی در نظر گرفته می شوند .

حداکثر مساحت فضاهایی که توسط یک حلقه می توانند حفاظت شوند ، در صورت یکپارچه بودن فضا ، ١۰هزار متر مربع است و بر این اساس ، یک حلقه ۵ منطقه را پوشش می دهد . در سیستم های آدرس پذیر نیز همچون سیستم های متعارف باید حداقل دو مدار آژیر در نظر گرفته شود .

دتکتورهای آدرس پذیر نیز مانند دتکتورهای متعارف دارای حساسیت از پیش تعیین شده کارخانه ای و عملکردی رله گونه هستند ، با این تفاوت که از مکانیزم خاصی برای آدرس دهی برخوردارند .

لازم به توضیح است که در دتکتورهای آدرس پذیر امکان تنظیم درجه حساسیت وجود دارد .

به طور معمول روند عملیاتی شدن فرمان اعلام حریق با فعال شدن دتکتورها به صورت اتوماتیک (که در این مبحث به صورت خودکار ذکر شده است) و یا توسط شستی به صورت دستی آغاز می شود . دتکتورها به کمک ساختاری خاص و تحریک پذیر ، سیگنالی را برای تابلوی کنترل مرکزی ارسال می کنند و تابلوی کنترل مرکزی پس از دریافت پیام ضمن تعیین محل وقوع حریق و دتکتور تحریک شده ، اعلام کننده های شنیداری/دیداری را فعال می کند .

 

 

 

 

 

گروه فنی مهندسی الو برق پیمانکار تاسیسات برقی در تبریز و شمالغرب کشور در خدمت هموطنان عزیز می باشد .